اسپرینکلر

اسپرینکلر چیست؟ اسپرینکلر آتش نشانی یکی از مهم‌ترین تجهیزات اطفائ حریق است که به صورت خودکار در هنگام تشخیص آتش، آب را پاشیده و از گسترش آتش جلوگیری می‌کند. این سیستم‌ها به عنوان یک خط دفاعی اول در برابر آتش سوزی عمل می‌کنند و در ساختمان‌های مسکونی، تجاری و صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در واقع خط مقدم تجهیزات آتش نشانی در مقابله با آتش را می‌توان اسپرینکلر دانست. نحوه عملکرد اسپرینکلر آتش نشانی اسپرینکلر از یک سری لوله‌های آب و نازل‌هایی تشکیل شده است که در سقف یا دیوارها نصب می‌شوند. هر نازل دارای یک عنصر حساس به حرارت است که معمولاً یک حباب شیشه‌ای است. هنگامی که دمای محیط به یک حد مشخص برسد، حباب شکسته شده و آب با فشار از نازل خارج می‌شود. این آب، آتش را خنک کرده و از گسترش آن جلوگیری می‌کند. به عبارتی مراحل به شکل زیر انجام می‌شوند:

افزایش دما: در هنگام آتش‌سوزی، دمای محیط افزایش می‌یابد. ذوب شدن درپوش: درپوش حساس به حرارت اسپرینکلر در اثر افزایش دما ذوب می‌شود. باز شدن دریچه: با ذوب شدن درپوش، دریچه اسپرینکلر باز می‌شود. پاشش آب: آب با فشار از طریق دریچه اسپرینکلر به سمت آتش پاشیده می‌شود. اطفای حریق: با پاشش آب، آتش مهار شده و از گسترش آن جلوگیری می‌شود. انواع اسپرینکلر آتش‌نشانی اسپرینکلرهای آتش‌نشانی، یکی از مهم‌ترین تجهیزات ایمنی در ساختمان‌ها هستند که با تشخیص سریع آتش، به صورت خودکار فعال شده و با پاشش آب، آتش را مهار می‌کنند. این سیستم‌ها در انواع مختلفی طراحی و تولید می‌شوند که هر کدام کاربرد و ویژگی‌های خاص خود را دارند. در ادامه به بررسی انواع مختلف اسپرینکلر و ویژگی‌های آن‌ها می‌پردازیم:

تقسیم‌بندی اسپرینکلرها بر اساس جهت پاشش آب اسپرینکلر پایین‌زن: همانطور که از نام آن پیداست، آب از این نوع اسپرینکلر به سمت پایین پاشیده می‌شود. این نوع اسپرینکلر معمولاً در سقف‌های تخت و برای محافظت از کف استفاده می‌شود. اسپرینکلر بالا‌زن: در این نوع اسپرینکلر، آب به سمت بالا پاشیده شده و سپس به صورت چتری پخش می‌شود. این نوع اسپرینکلر برای فضاهایی با سقف‌های شیب‌دار یا ارتفاع زیاد مناسب است. تقسیم‌بندی اسپرینکلرها بر اساس سرعت پاسخ‌دهی اسپرینکلر واکنش استاندارد: این نوع اسپرینکلر دارای حبابی با قطر مشخص است که در دمای مشخصی می‌شکند و آب را آزاد می‌کند. سرعت پاسخ‌دهی این نوع اسپرینکلر متوسط است. اسپرینکلر واکنش سریع: این نوع اسپرینکلر دارای حبابی با قطر کمتر نسبت به نوع استاندارد است و در دمای پایین‌تری فعال می‌شود. بنابراین، سرعت پاسخ‌دهی آن بیشتر است و برای فضاهایی با خطر آتش‌سوزی بالا مناسب است. تقسیم‌بندی اسپرینکلرها بر اساس نوع نصب اسپرینکلر دیواری (کنارزن): این نوع اسپرینکلر به صورت افقی بر روی دیوار نصب می‌شود و آب را بیشتر به سمت جلو پرتاب می‌کند. این نوع اسپرینکلر برای محافظت از دیوارها و تجهیزات کنار دیوار مناسب است. اسپرینکلر مخفی (کانسیلد): این نوع اسپرینکلر به صورت توکار در سقف نصب می‌شود و تا زمانی که فعال نشده باشد، قابل مشاهده نیست. این نوع اسپرینکلر برای فضاهایی که زیبایی ظاهری اهمیت دارد، مناسب است. سایر انواع اسپرینکلر اسپرینکلر پیش‌عمل‌کن: در این نوع سیستم، همه اسپرینکلرها بسته هستند و فقط در صورت فعال شدن سیستم اعلام حریق، آب به داخل لوله‌ها وارد می‌شود. اسپرینکلر سیلابی: در این نوع سیستم، تمام اسپرینکلرها باز هستند و در صورت فعال شدن سیستم اعلام حریق، آب با فشار به داخل لوله‌ها پاشیده می‌شود. مزایای استفاده از اسپرینکلر آتش نشانی کاهش خسارات ناشی از آتش‌سوزی: اسپرینکلرها با تشخیص سریع آتش و اطفاء آن در مراحل اولیه، از گسترش آتش و خسارات ناشی از آن جلوگیری می‌کنند. افزایش ایمنی ساختمان: این سیستم‌ها ایمنی ساختمان را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهند و از جان و مال افراد محافظت می‌کنند. کاهش هزینه‌های بیمه: ساختمان‌هایی که به سیستم اسپرینکلر مجهز هستند، معمولاً از تخفیف‌های بیمه‌ای برخوردار می‌شوند. عملکرد خودکار: اسپرینکلرها به صورت خودکار فعال می‌شوند و نیازی به دخالت انسانی ندارند.

نکات مهم در مورد اسپرینکلرهای آتش‌نشانی نصب و نگهداری صحیح: نصب و نگهداری صحیح اسپرینکلرها بسیار مهم است تا اطمینان حاصل شود که در صورت نیاز به درستی کار می‌کنند. بازرسی دوره‌ای: اسپرینکلرها باید به طور مرتب بازرسی شوند تا از عملکرد صحیح آن‌ها اطمینان حاصل شود. هماهنگی با سیستم اعلام حریق: سیستم اسپرینکلر باید با سیستم اعلام حریق هماهنگ باشد تا در صورت بروز آتش‌سوزی، آلارم فعال شود.